न्ह म्ह ʔ

दक्छाबुआ ना. – दाजुभाइ – brothers (सिए मेए पाआ दक्‍छाबुआ युङ्‌मा दोत् । – मर्दा पर्दा दाजुभाइ चाहिन्छ ।)

दक्मा स.क्रि. – काट्नु – cut (नारमा दक्मा दोत् । – खस्रे खन्यूँ काट्नुपर्छ ।)

दङ्‌रित् ना. – निगालो – a kind of small bamboo (सकयक्वा प्वा मेत्दङ् नालो दङ्‌रित् रेङ्ङुम् । – सकयक्वाको बोट छैन भने निगालो चलाउदा पनि हुन्छ ।)

दल्‌लि ना. – तेल – oil (दल्‌लि हुदा लाआ । – तेल किनेर ल्याउ।)

दसि ना. – झण्डा – flag (दसि रेम्मा दोत् । – झण्डा ठड्‌याउनु   पर्छ ।)

दाक्‍सा वि. – उल्टो – opposite (तित दाक्सा खाम्मा मोङ्‌वा     लि । – कपडा उल्टो लगाउनु अशुभ हुन्छ ।)

दाङ् क्रि.वि. – पछाडि/ढाड – back (ङ्‌दाङ् या सा बेन्याङ् ? – मेरो पछाडि को आउँदै छ ।)

दाङ्‌कोक्/डाङ्‌कोक् ना. – पाङ्‌ग्रा – a wheel type fruit (दाङ्‌कोक् थुप्मा किना टोङ् सुमा दोत् । – पाङ्‌ग्रा कुटेर कपाल धुनुपर्छ ।)

दाङ्‌खरेक्वा ना. – दाङ्‌खरेक्वा (चरा) – a bird (दाङ्‌खरेक्वा पेयाङ्‌सो पेयाङ्‌सो लोन्दापुक्सा । – दाङ्‌खरेक्वा कराउँदै कराउँदै निस्किगयो ।)

दाङ्‌मक् ना. – बिहेको लागि केटा र केटी हेराहेर गर्ने काम – a boy and a girl look each other for marriage (दाङ्‌मक् खाङ्‌सि बित्‍ता । – केटी हेर्न हिँड ।)

दाङ्‌वालि ना. – पासो – ambuse (चाभा दाङ्‌वालि तेचिने । – बाघलाई पासो थापौं ।)

दात्मा/देमा स.क्रि. – देखिनु – be seen (नाम् दात्मा मुयाङ् । – घाम देखिन लाग्यो ।)

दादरि ना. – पर्खाल – wall (भुक्साखया दादरि ढाक्मा दोत्याङ्‌कु। – भत्केको ठाउँमा पर्खाल लगाउनु पर्नेछ ।)

दाता क्रि. – देखियो – seen (नाम् लोन्याङ्‌कु दाता। – घाम झुल्किदै गरेको देखियो ।)

दाप्मा स.क्रि. – लात्‍तले हान्‍नु – kick (छेत्कुमा दाप्मा      पनिनिन् । – चेलीलाई लात्‍तले हान्‍नु हुँदैन ।)

दाप्मा स.क्रि. – किला ठोक्नु – kick (चोक्‍चे दाप्मा दोत् । – किला ठोक्नु पर्छ ।)

दाप्मा स.क्रि. – बित्‍नु – pass (दोङ् दाप्मा मुयाङ् । – साल बित्‍न लाग्यो।)

दाबा ना. – माटोको सानो भाडो – small mud pot (दाबादो वाछोन् बेत्दा । – दाबामा जाँड ल्याउ ।)

दाबे ना. – खुकुरी – big knife (दाबे वेन्कु रेङ्‌मा चानि । – लाग्ने खुकुरी चलाउन मज्जा आउछ ।)

दाब्‍बे ना. – अगेना – fire place (दाब्‍बेदो सुम् ढक् सङ् हुमा मोङ्‌वा लि । – अगेनामा तीन टुक्रा दाउरा पोल्नु अशुभ हुन्छ।)

दाम्चा ना. – सुत्लो – peel (ङाक्‌सि दाम्चा साता । – केराको सुत्लो तान ।)

दाम्मा/धाम्मा स.क्रि. – पछार्नु – mold (चाहुक्वा धाम्मा दोत् । – धान झाट्नु पर्छ ।)

दिक्‍कु ना. – मामा – elder brother of mother (आइ दिक्‍कु     बेन् । – आज मामा आउनुहुन्छ ।)

दिगारा ना. – हरिण – deer (खन्‍ना दिगारा तखाङा हे पे कु ? – तिमीले हरिण देखेका छौ कि छैनौ ?)

दिन् ना. – अण्डा – egg (छाचि वादिन् इत्‍माचि मदोत् । – केटाकेटीलाई अण्डा खुवाउनु पर्छ ।)

दिनि ना. – माइजु – wife of mother’s elder brother (दिनिआ सोम् खातुक् । – माइजुले माया गर्नु हुन्छ ।)

दिन्मा अ.क्रि. – अण्डा पार्नु – lay (वामा दिन्मा लाम्याङ् । – पोथीले अण्डा पार्न खोजिरहेको छ ।)

दिप्पा ना. – बाजे – grand father (दिप्पाआ छाम् मुमा      पचिन्दोङ् । – बाजेले गीत गाउन सिकाउनु भयो ।)

दिप्मा स.क्रि. – छोप्नु – cover (वा दिप्मा दोत् । – पानी छोप्नुपर्छ ।)

दिमा ना. – बजु – grand mother (दिमाआ छोको लामा   पचिन्दोङ् । – बजुले सिस्नु टिप्न सिकाउनु भयो ।)

दुखुप् ना. – बर्रो – a tree of herble (दुखुप् मेसिचिआ पचा । – बर्रो भैंसिहरूले खान्छन् ।)

दुङ् ना. – युग – era (अक् दुङ्बो दुम् ए तकुना । – त्यो त एक युगको कुरो पो हो ।)

दुङ्‌मा अ.क्रि. – पिउनु – drink (साङ्‌याङ्‌कु वा दुङ्‌मा दोत् । – सफा पानी पिउनुपर्छ ।)

दुङ्‌मा क्रि. – पिलाउनु – cause to drink (छा वा दुङ्‌मा दोत् । – बच्चालाई पानी पिलाउनुपर्छ ।)

दुङ्‌मा वा ना. – पिउने पानी – drinking water (दुङ्‌मा वा साङ्‌याङ्। – पिउने पानी सफा छ ।)

दुप् ना. – पहिरो – land slide (दुप् भुक्‍सा । – पहिरो गयो ।)

दुप्मा/धुप्मा स.क्रि. – मुक्‍याउनु – punch (दुप्मा दोत् हे      नम्मा । – मुक्‍क्याउनु पर्छ कि क्या हो ।)

दुम् ना. – कुरा – matter (निच्चेकु दुम् पिमा दोत् । – साँचो कुरा बोल्नुपर्छ।)

दुम् तुप्ला ना. – उत्तर – answer (कदुम् तुप्ला इत्‌दि। – उसको प्रश्‍नको उत्तर देउ ।)

दुम्मक् ना. – फट्याङ्‌ग्रा – grashhooper (दुम्मक लोक्याङ्‌सो तुतुमाचि इत्माचि । – फट्याङ्ग्रा समात्दै कुखुरालाई दिनुपर्छ ।)

दुम्‌सिवा ना. – वाक्य – sentence (खोङ्‌निकु दुम्‌सिवा     कोप्मादोत् । – राम्रो वाक्य बनाउनुपर्छ ।)

देम् क्रि.वि. – कति – how much (वास्सङ्‌चि देम् करा    मयुङ्‌याङ् ? – तीरहरू कतिवटा छन् ?)

देम्क क्रि.वि. – कति – how many (देम्करा बेत्मा ? – कतिवटा ल्याउनु?)

देम्कु क्रि.वि. – कत्रो – how big (काछा देम्कु लिसा ? – तिम्रो बच्चा कत्रो भयो ?)

देम्खा क्रि.वि. – कहिले – when (खन्‍नानिन् तोह्या देम्खा तालो तयुङ्‌ङि ? – तिमीहरू कहिलेसम्म त्यहाँ बस्छौं ?)

देम्‌तिका क्रि.वि. – कतिको – how much (देम्‌तिका चुङ्    लियाङ् ? – कतिको जाँडो छ ?)

दोक् ना. – तान – loom (अरयुइ ना झारा दोक् मदोक्साकु । – उहिले त सबैजना तान बुन्थे ।)

दोक्‌खि ना. – मुस्ली – pestle (दोक्‌खिआ चाहुक्‍वा भुन्‌दि । – मुस्लीले धान कुटिन्छ ।)

दोकङ्/दोङ्‌कङ् प.स. – देखि/बाट – from (जाङ्‌खुरि दोकङ् सङ् बेत्दा। – डोकोबाट दाउरा ल्याउ ।)

दोक्दोकिमा ना. – जुनकिरी – glowing insect (दोक्दोकिमा पान्याङ् । – जुनकिरी उडिरहेको छ ।)

दोक्बेत् ना. – गुराँश – rhododendron (हक्‍बेन्लादो दोक्‍बेत् देम् खोङ्‌निलो बेत् । – चैत महिनामा गुराँश कति सुन्दर फुल्छ ।)

दोङ् ना. – वर्ष – year (ङा लेत्क दोङ् पबेत्दोङ् । – म नौ वर्ष पुगेँ।)

दोङ् दाप्मा ना. – वर्ष सकिनु – year ending (दोङ् दाप्मा     मुयाङ् । – यो वर्ष सकिन लाग्यो ।)

दोङ्दुम् ना. – कुरा/समाचार – talk/news (ङाआ अक्‍तात् दोङ्‌दुम् एनुङ् । – मैले एउटा कुरा/समाचार सुनेँ ।)

दोङ्‌मा स.क्रि. – बुन्‍नु/बटार्नु – thread (तङ्‌नाम्‌रि दोङ्‌मा दोत् । – धागो बुन्‍नुपर्छ ।)

दोङ् वाङ्‌मा ना. – वर्ष सुरु हुनु – starting year (दोङ् वाङ्‌मा गरि बेन्ङा । – वर्ष सुरु हुने बेला आउछु ।)

दोत्मा अ.क्रि. – माग्नु – beg (माने दोत्मा पदोत्‌निन् । – होइन माग्नु पर्दैन ।)

दोन्मा स.क्रि. – छानेर टिप्नु – choose (साप्पाचा दोन्मा दोत्। – कोदो छानेर टिप्नुपर्छ ।)

दोप्दोप्दोप्वा ना. – कालो/अँध्यारो – darkness (दोप्दोप्दोप्वा लिसा किना वा तामा मुयाङ्। – कालो/अँध्यारो भएर पानी पर्न लाग्यो ।)

दोप्पा वि. – मलिन हुनु – be pale (युप्पा कु दोप्पा लोओ चिलि। – झन मलिन अनि कमजोर भइसक्यो ।)

दोप्‌सि क्रि.वि. – सुस्तरी – slowly (कसोक्माआ दोप्‌सि नि  चिआङा । – अल्छीले सुस्तरी आउदै थियो ।)

दोम्मा दामा अ.क्रि. – स्तब्ध हुनु – calmness  (ङा ना दोम्मा दामा पमेत्दोङ् । – म त स्तब्ध भएँ ।)

दोरो सर्व. – के – what (खन्‍नाआ दोरो तछाप्‌दि ? – तिमीले के लेख्यौ?)

दोरो नि सर्व. – के अरे – what (दोरो नि ? – के अरे ?)

दोरोबो सर्व. – केको – from what (बेरु ला दोरोबो छोक्‍मा      कु ? – खुर्पाको बिड के को ताछ्नु पर्ने हो ?)