न्ह म्ह ʔ

लक्मा क्रि. – कोशिष गर्नु – try (खन्‍नाआ खिप्मा लक्मा ङे दोत्। – तिमीले पढाईमा कोशिष गर्नै पर्छ ।)

लक्मा स.क्रि. – भर्नु – fill (सोलोन्‍वादो रक्खे वा लक्‍मा दोत् । – चिण्डोमा चोखो पानी भर्नुपर्छ ।)

लङ्बु ना. – गाग्रो – water pot (लङ्‌बु दोकङ् वा बेमा दोत् । – गाग्रोबाट पानी भर्नुपर्छ ।)

लङ्‌पा ना. – क्षेत्री – male kshetri  (लङ्‌पा रेप्ङेन् । – क्षेत्री उभिरहेको छ ।)

लङ्‌मा स.क्रि. – पल्टाउनु – turn on (आइ साप्पाचा लङ्‌मा    दोत् । – आज कोदो पल्टाउनु पर्छ ।)

लङ्‌मा ना. – क्षेत्रीनी – female kshetri (लङ्‌मा वा बेयाङ् । – क्षेत्रीनी पानी भर्दैछिन् ।)

लङ्‌ला ना. – क्षेत्री भाषा/नेपाली भाषा – khetri language (लङ्‌ला ङे नेपाली ला पमुआ कु । – क्षेत्री भाषालाई नै नेपाली भाषा बनाएको हो ।)

लङ्‌वा ना. – खर – thrash (लङ्‌वाआ खिम् खाप्‌दि । – खरले घर छाइन्छ ।)

लङ्‌सङ् ना. – पहेंले – corydalis (लङ्‌सङ् सिवा तुप्सुम् किना चाआम् नालो चानि । – पहेंलेको फल पकाएर खाइयो भने मिठो हुन्छ ।)

ला ना. – भाषा – language (एन् ला मान्मा केन्मा पलिनिन् । – आफ्नो भाषा बिर्सनु हुन्‍न ।)

ला ना. – महिना – month (हक्बेन्लादो नाम् बेन् । – चैत महिनामा घाम लाग्छ ।)

ला ना. – बिड – handle (बेरु ला हुला । – खुर्पाको बिड फुक्‍ल्यो।)

लाक् ना. – नाच – dance (साकेन्वा दो लाक् मेत्मा दोत् । – साकेन्वामा नाच्नु पर्छ ।)

लाक् मेत्सो ना. – नाच्दै – dancing (लाक मेत्सो नङ्‌निमा    मेत्‌दिने । – साकेन्वा नाच्दै रमाइलो गरौं ।)

लाक्‍का वि. – उत्‍तानो – sleep on the back (लाक्‍का इप्सा । – उत्‍तानो सुत ।)

लाक्लाक् ना. – अल्झाउने/झुण्ड्‍याउने – hanger (लाक्लाक् आहिक्‌खि लिसा । – झुण्ड्‍याउने होंचोमा भयो ।)

लाक्मा क्रि. – झुण्ड्‍याउनु/अल्झाउनु – entangle (अक्‍कु तित् लाक्लाक्या लाक्‌धि खाइ । – यो कपडा लाक्लाक्मा झुण्ड्‍याउ त ।)

लाक्वा ना. – गिठा – yad (लाक्वा मुत्‌धिओङ् भोङ्‌मा दोत् पे नालो खक् । – गिठा खरानीसँग उसिन्‍नु पर्छ नत्र तितो हुन्छ ।)

लाकालाम्पा वि. – उत्‍तानो – sleep on the back (मुनिमा लाकालाम्पा चियाङ् । – बिरालो उत्‍तानो पर्दैछ ।)

लाङ्‌मा स.क्रि. – बेच्नु – sell (साप्पाचा लाङ्‌मा दोत्याङ् । – कोदो बेच्नुपर्‍यो ।)

लाङ्‌मा स.क्रि. – ख्याल ठट्टा रमाइलो गर्नु – joke with happyness (छाचि लाङ्‌मा मलाम्याङ् । – बच्चाहरू ख्याल ठट्टा रमाइलो गर्न खोज्दैछन् ।)

लाचुत्लाचुत् वि. – झल्याक्झुलुक् – seen and unseen shortly (तोह्या सा लाचुत्लाचुत् चियाङ् ? – त्यहाँ को झल्याक्झुलुक् गरिरहेको छ ?)

लात्मा स.क्रि. – झिक्नु – take out (तक्‍कु लात्मा दोता । – त्यो झिक्‍नुपर्‍यो ।)

लादिप्मा ना. – चन्द्रमा – moon (लाछेरा पलेआ लादिप्मा छेङ्छेङ्‌ति मुयाङ् । – पूर्णिमाको दिन चन्द्रमा उज्यालो छ ।)

लादिप्ले ना. – सोमबार – monday (लादिप्ले लुङ्‌वा ढाक्‌चिने । – सोमबार पर्खाल लगाऔं ।)

लाप्‌तिखोङ् ना. – ढोका – door (लाप्‌तिखोङ् होति । – ढोका खोल ।)

लाप्मा/ल्‍हाप्मा स.क्रि. – अल्झिनु – be distracted (खक्‍कु ल्हाप्मा मुयाङ्। – ऊ अल्झिन लाग्यो ।)

लाप्मोङ् ना. – पखेटा – wings (वासाबो कलाप्मोङ् पाक्‌डि । – चराको पखेटा पलायो ।)

लाभामा ना. – चमेरो – bat (लाभामा छे पान् । – चमेरो पनि उड्छ ।)

लाभेत् ना. – जुका – leech (लाभेत्आ पलोकोङ् । – जुकाले समायो ।)

लाम् ना. – बाटो – road (लाम् साङ्‌मा दोत् । – बाटो सफा गर्नु पर्छ ।)

लाम्तिमा स.क्रि. – हिड्नु – walk (आइ लाम्तिमा दोत् । – आज हिंड्नुपर्छ ।)

लाम् वाङ्‌मा स.क्रि. – बाटो लाग्नु – go (आइ लाम् वाङ्‌मा    दोत् । – आज बाटो लाग्नुपर्छ ।)

लामा स.क्रि. – टिप्नु – pick up (बोङ्‌कोलोङ् लामा दोत् । – आरु टिप्नपर्छ ।)

लाम्दो क्रि.वि. – बाटोमा – at path (ङा लाम्दो बेन्ङाङा । – म बाटोमा आउदैछु ।)

लाम्पा ना. – देसान/महामारी – epidemics (कलाम्पाआ माआ तधित्याङ्‌कु । – तिमीलाई देशानले ज्वरो आएको हो ।)

लाम्मा स.क्रि. – खोज्नु – search (नाम्मेत् लाम्मा दोत् । – बुहारी खोज्नुपर्छ ।)

लावा ना. – सातो – spirit (एन् किमा केत् नालो एन् लावा     थेत् । – डर लाग्यो भने सातो जान्छ ।)

लासो/लायाङ्‌सो क्रि. – टिप्दै – picking up (चक्‍खान् लायाङ्‌सो बेना एइ । – टाँकी टिप्दै आउ है।)

लि/लिकु क्रि. – हुन्छ – yes (थत्‌नि चिए नालो लि । – त्यसो गरे हुन्छ।)

लि ना. – पुरुषाङ्‌ग – penis (युरुपाबो कलि खाङ्‌मुसि । – गोरूको पुरुषाङ्‌ग देखायो ।)

लिङा क्रि. – हुन्छु – be (वारङ् अन्ल्हेङ्‌कु लिङा । – पछि ठूलो हुन्छु।)

लित्मा स.क्रि. – रोप्नु – plant (साप्पाचा लित्मा दोत् । – कोदो रोप्नुपर्छ ।)

लिदि क्रि. – भन्छ/भन्यो – says (खक्‍कुआ सा लिदि ? – उसले कसलाई भन्यो ?)

लि पअङ् संयो. – भएपछि – after being (तक्‍कु काचि लि पअङ् लिनि एइ । – त्यो काम भएपछि मलाई भन है ।)

लिप् क्रि. – फर्किन्छ – turns back (खक्‍कु लाम् दोकङ् ङे     लिप् । – ऊ बाटोबाटै फर्किन्छ ।)

लिप्मा स.क्रि. – फर्किनु – turn back (काचि पलिनिन् नालो लिप्मा दोत्। – काम भएन भने फर्किनुपर्छ ।)

लिप्मा ना. – ठूलो मान्द्रो – made by bamboo (लिप्मादो चाहुक्‍वा नाम् लामा दोत् । – ठूलो मान्द्रोमा धान सुकाउनु पर्छ।)

लिप्मा ना. – पारि – the next side (नाम् सोङ्आ हाप्प लिप्मा कादि। – घामको किरण पारि पुग्यो ।)

लिमा अ.क्रि. – हुनु – be (अक्‍कु हत्‌नि लिमा दोत् । – यो यसो हुनुपर्‍यो ।)

लिमा स.क्रि. – भन्‍नु – say/tell (खन्‍ना अक्‍ता दुम् लिमा दोत्याङ्‌कु । – तिमीलाई एउटा कुरा भन्‍नु छ ।)

लिम् क्रि. – पलाउछ – grows (चक्खान् लिम् । – टाँकी पलाउँछ।)

लिम् ना. – मुना – top part of a plant (shoot) (सङ्‌प्वाबो कलिम् पफुत्दमिन्। – रुखको मुना चुटाउनु हुन्‍न ।)

लिम्मा क्रि. – पल्टाउनु – turn upside (लुङ्वा लिम्मा दोत् । – ढुङ्‌गा पल्टाउनुपर्छ ।)

लिम्मा स.क्रि. – मुना पलाउनु – grows top part of a plant (shoot) (साम्‌सि लिम्मा पुस्‌सि । – घासको मुना पलाउन थाल्यो।)

लिसा क्रि. – भयो – was (काबो काकाचि लिसा । – तिम्रो काम भयो।)

लिसाङाकु क्रि. – हुँदै थियो – was beeing (हत्‌नि मुउम् पाआना लिसाङा कु। – यसो गर्दा त हुन्थ्यो ।)

लिसानिन् कि/किना संयो. – भएर – being (सुप्पोङ् लिसानिन् किना मुआनुम् । – तीन जना भएर गर ।)

लु निपा. – ल – let’s (लु पुङ्‌मा ने । – ल जाऔं ।)

लुक्भा ना. – ढुङ्‌ग्रेबास – big bamboo (लुक्भाबो ठाक्पा छोक्मा दोत् । – ढुङ्‌ग्रेबासको ढुङ्‌ग्रो बनाउनुपर्छ ।)

लुक्मा स.क्रि. – घोच्नु – pierce (खान्दाने भोक्सा हे पेए लुक्मा दोत् । – पुस्टकारी पाक्यो कि पाकेन घोच्नु पर्छ ।)

लुक्‌मित् ना. – सियो – niddle (छाचिआ पधित् खदो लुक्‌मित् पङेस्सुमिन् । – बच्चाहरूले भेट्ने ठाउँमा सियो राख्‍नु हुँदैन ।)

लुङ् ना. – मूल्य – price (अक्‍तात् ताखिबो कलुङ् देम्‌नि      ओङ् ? – एउटा टोपीको मूल्य कति हो नि ?)

लुङ्‌मा स.क्रि. – गाड्नु – burry (अक्‍तात् चोक्चे/चोक्‌चिका लुङ्‌मा दोत् । – एउटा तीर गाढ्नुपर्छ।)

लुङ्‌कक् वि. – ढुङ्‌गा जस्तै – heavy as the stone (का जाङ्‌खुरि लुङ्‌कक् लुङ्‌कक् लिआ । – तिम्रो डोको ढुङ्‌गा जस्तै गह्रौं भयो ।)

लुङ्‌माक् ना. – कलेजो – liver (खालि वासुप् दुङ्‌ङि नालो एन् लुङ्‌माक् पचाढिन् । – सँधै रक्सि पिइयो भने आफ्नो कलेजो खप्दैन ।)

लुङ्‌वा ना. – ढुङ्‌गा – stone (छाओ लुङ्‌वा मेन्वान्दा । – छोरो ढुङ्‌गा नहान ।)

लुत्‌लि ना. – भुइँचालो – earthquack (लुत्‌लि मु नालो कटेम्मादो युङ्‌मा दोत् । – भुइँचालो गयो भने सम्म ठाउँमा बस्नु पर्छ ।)

लुत्वा ना. – दाना – grain (मासित् लुत्वा रिसा । – मासको दाना छरियो ।)

लुन्मा क्रि. – डुबाउनु – drown (छोपाकु रिख्‍वा वा दो लुन्मा दोत्। – सुकेको चोया पानीमा ब।)

लुप्मा स.क्रि. – छुनु – touch (नाम् लुप्मा परिइमिन् । – सूर्यलाई छुन सकिन्‍न ।)

लेक्मा स.क्रि. – चाट्नु – lick (चाखुक् लेक्मा खोङ् इन् नि । – थाल चाट्नु राम्रो देखिदैन रे ।)

लेङ् क्रि. – चिप्लिन्छ – slips (कानिछा लेङ् कानेइ । – तिम्रो भाइ/बहिनी चिप्लिन्छ है।)

लेङ्‌मा अ.क्रि. – चिप्लिनु – slip (लेङ्‌मा पलिनिन् । – चिप्लिनु हुँदैन।)

लेङ्‌मा स.क्रि. – लिप्नु – plaster (खिम् लेङ्‌मा दोत् । – घर लिप्नुपर्छ।)

लेत् क्रि. – बल्छ – burn (ओङ्‌मा सङ् लेत् । – सल्लाको दाउरा बल्छ ।)

लेत् ना. – नौ – nine (ङ्छाप्खाफेङ्‌चि लेत् करा मयुङ्‌याङ् । – मेरो कापीहरू नौ वटा छन् ।)

लेत् क्रि. – कोरल्छ – hatches (असअस कलेदो वामा छा लेत् । – २२ दिनमा पोथीले चल्ला कोरल्छ ।)

लेत् अ.क्रि. – बाँच्छ – alive (रुम् चाआ निछे तक्‍कु तुतुमा    लेत् । – नुन खाए पनि त्यो कुखुरा बाँच्छ ।)

लेत्मा स.क्रि. – छोड्नु – leave (वापा बोप्मायाङ् अन्हिकले लिसि हेन् लेत्मा ने। – भाले छोपेको धेरै दिन भयो अब छोडौं।)

लेत्मा अ.क्रि. – बल्नु – burn (मि लेत्मा लाम्याङ् । – आगो बल्न खोजिरहेको छ ।)

लेन् क्रि. – जान्दछ – knows (खक्‍कु लेन् । – ऊ जान्दछ ।)

लेनङ् ना. – बारको नाम – days (लेनङ् रङ्‌मा लेन्मा दोत् । – बारहरूको नाम भन्‍न जान्‍नुपर्छ ।)

लेन्मा स.क्रि. – जान्‍नु – know (के झारा लेन्मा सिन्मा दोत् । – हामी सबै जान्‍ने बुझ्ने हुनुपर्छ ।)

लेन्मा स.क्रि. – फेर्नु – change (उन्कु खुङ् लेन्मा दोत् । – सानो भाडो फेर्नुपर्छ ।)

लेन्मा स.क्रि. – बाल्नु – light (बासङ् लेन्मा दोत् । – राँको बाल्नुपर्छ ।)

लेप् ना. – नब्बे – nineteen (लेप् निकु हुप् दो झुप् उन्‌नि । – नब्बे भनेको सयमा दश कम हो ।)

लेम् वि. – गुलियो हुन्छ – sweet (कमोङ् ओगि लेम् । – काँचो सुठुनी गुलियो हुन्छ ।)

लेम् ना. – जिब्रो – tounge (एन् लेम् साङ्‌मा ङेन्मा दोत् । – जिब्रो सफा राख्‍नुपर्छ ।)

लेमा वि. – गुलियो भयो – sweet (उत्वा लेमा । – ऊखु गुलियो भयो।)

लेमा स.क्रि. – निकाल्नु – take out (अक् चाखुङ् खाचा लेमा   दोत् । – एक थाल फाक्चा निकाल्नुपर्छ ।)

लेस्सुम्ने क्रि. – जानौं – know (झाराआ लेस्सुम्ने । – सबैले जानौं।)

लोक्खा ना. – सापटी – lend (योङ्‌नि लोक्खा दोताङा कु । – साथीले सापटी माँग्दै थियो ।)

लोक्मा स.क्रि. – समान्तु – catch (खक्‍कु लोक्मा दोत् । – उसलाई समात्‍नु पर्छ ।)

लोकुङ् क्रि. – समातेँ – cought (वासा लोकुङ् । – चरा समातेँ।)

लोक्‍तामा ना. – खुसीयाली – happyness (लोक्‍तामा मुएने । – खुसियाली मनाऔं ।)

लोङ् ना. – खुट्टा – leg (लोङ् सुमा दोत् । – खुट्टा धुनुपर्छ ।)

लोङ् कप्मा ना. – खुट्टा काट्नु – a sign of letter (लोङ् कप्मा खोङ्‌निलो छाप्दानुम् । – खुट्टा काट्ने अक्षर राम्ररी लेख।)

लोङ्‌मा स.क्रि. – बाल्नु – light (बेना बासङ् लोङ्‌मा ने । – आउ राँको बालौं ।)

लोन् क्रि. – उदाउँछ/निस्किन्छ – rises (कसेत्लाम् नाम लोन् । – बिहान सूर्य उदाउँछ ।)

लोन्ङाङा क्रि. – उदाउँदैछु – emerging (ङा लोन्ङाङा । – म उदाउदैछु।)

लोन्दा क्रि. – उदायो/निस्क्यो – emerged (नाम् लोन्दा । – सूर्य उदायो ।)

लोन्मा अ.क्रि. – निस्कनु – apear (खक्‍कु लोन्मा लाम्याङ् । – ऊ निस्कन खोजिरहेको छ ।)

लोन्मा स.क्रि. – निकाल्नु – take out (बोक्छेलेत् छाचि लोन्माचि मदोत् । – सुँगुरको पाठाहरू निकाल्नुपर्छ ।)